Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć

Skąd my to znamy. Lata dwudzieste, port w Nowym Jorku i wylewające się z transatlantyków tłumy imigrantów. Wśród nich Newt Scamander, nieśmiały, choć pewny swoich przekonań młody człowiek z kasztanową, kędzierzawą grzywką i nienagannym brytyjskim akcentem. Tak mógłby zaczynać się film „Brooklyn” i kilkadziesiąt innych produkcji o wędrówkach ludów.

Ale Newta nie sprowadza do Ameryki nic, co chciałby od niej wziąć. Wręcz przeciwnie, ma jej coś do oddania. Najlepiej w sposób dyskretny, niezauważony, bez kolizji z prawem i obyczajem: tym ludzkim i czarodziejskim. Newt Scamander jest bowiem czarodziejem, wyrzuconym z Hogwartu (mimo wstawiennictwa samego Dumbledore’a!) poszukiwaczem prawdy o fantastycznych zwierzętach – tym samym, którego książkę za siedemdziesiąt lat przeczyta nie kto inny, jak Harry Potter. Scamander, mimo niekwestionowanych zasług dla nauki, jest niestety dość niezdarny. Łatwo więc się domyślić, że jego misterny i naiwny plan musi spalić na panewce.

Że będzie ciekawie, wiemy już ze zwiastunów, które są jednymi z najbardziej intrygujących materiałów promocyjnych, jakie mieliśmy okazję ostatnio oglądać. Ale to, co daje nam sam film, jest bogactwem wyobraźni porównywalnym jedynie z absolutnym topem filmów, które zwykliśmy uznawać za najbardziej wizjonerskie w historii. Film skrzy się niesamowitymi pomysłami inscenizacyjnymi, operuje różnymi konwencjami opowiadania, od kina inicjacyjnego po estetykę grozy, oferując też to, czego tak bardzo brakuje we współczesnym kinie dla dzieci i młodzieży: wyzwania intelektualne. Jest, nie przymierzając, jak walizka głównego bohatera: wystarczy trochę pogmerać, by znaleźć coś więcej niż okrycia wierzchnie i przybory toaletowe właściciela, coś więcej niż to, co jako pierwsze rzuca się w oczy. Nawet z niewielką dozą dociekliwości dotrzemy do drugiego i trzeciego dna, odkrywając zupełnie nowe i zaskakujące pokłady znaczeń.

Siedziałem na sali oniemiały z zachwytu, zastanawiając się nad tym, o jak wielu współczesnych sprawach opowiada ten wspaniały film. To bogactwo refleksji, ogromny atut produkcji, jest też jego największym mankamentem – nie sposób wygrać wszystkich poruszonych wątków w tak krótkim czasie antenowym. Dbałość o środowisko naturalne, problem wykluczenia, rola (nie)wiedzy, strachu, agresji i ich przerażającej symbiozy; te i inne kwestie podane są tu w tak mądry i przekonujący sposób, że nie mogą pozostawić wrażliwych widzów obojętnymi. Entuzjazmowi, który nie opuszczał mnie aż do końca projekcji, z biegiem czasu zaczął towarzyszyć pewien niedosyt. Jest to jednak naprawdę niewielka cena za wrażenia, które dostajemy w zamian. Nie jest tajemnicą, że „Fantastyczne zwierzęta” to dopiero pierwsza z serii produkcji w uniwersum, które znamy tak dobrze z przygód Harry’ego Pottera. Istnieje zatem prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, że nasze oczekiwania zostaną zaspokojona z nawiązką.  A do tej pory pozwólcie by piękne bestie z „Fantastycznych zwierząt” zawładnęły i waszą wyobraźnią. Satysfakcja gwarantowana.